Antalya’da tarım alanları her yıl 2 santim çöküyor

ORTA derece sarsıntı bölgesinde yer alan Antalya‘da faal uzaktan algılama teknikleriyle yapılan çalışmadaki radar datalarına nazaran, tarım alanlarında her yıl 2 santimlik çökme meydana geliyor. Akdeniz Üniversitesi’nden Doç. Dr. Nusret Demir, bu çökmelerin iklim değişiklikleri ve yer altı sularının kullanımına bağlı olduğunu belirterek, “Antalya için çalan alarm bu noktada karşımıza çıkıyor. Sarsıntıyla ilgili yaptığımız tahliller de bize bunu söyledi” dedi.

Akdeniz Üniversitesi Fen Fakültesi Uzay Bilimleri ve Teknolojileri Kısmı Öğretim Üyesi Doç. Dr. Nusret Demir, aktif uzaktan algılama teknikleri ve radar bilgileriyle gerçekleştirdikleri çalışmada kentte yumuşak tabana sahip tarım alanlarında yüksek denecek oranda çökme meydana geldiğini söyledi. Tarım alanlarının yumuşak yer olması, iklim değişiklikleri ve yer altı sularının kullanımına bağlı olarak bu çökmelerin meydana geldiğini tabir eden Doç. Dr. Demir, bu çökmenin de yıllık yaklaşık 2 santimetre olduğunu vurguladı. Doç. Dr. Nusret Demir, Türkiye’nin bir sarsıntı ülkesi olduğu söyleyerek, bilim insanlarının artık fay sınırlarını konuşmak yerine zelzelesi riskli hale getiren mevcut binaların ayrıntılı tahlillerini ve iklim değişikliğini konuşmaları gerektiğini belirtti. Faal uzaktan algılama teknikleri ve radar datalarıyla yer hareketleri ve yer değiştirmelerini hesaplayabildiklerini söz eden Doç. Dr. Demir, elde ettikleri bilgilerin yapılması gerekenler için kıymet taşıdığını vurguladı.

‘BİYOKÜTLE AZALMASINA BAĞLI YÜKSEKLİK KAYBI’

Depremin çok disiplinli bir alan olduğunu, jeofizik kısmının zelzele dinamiğini, jeolojinin ise yer yapısını incelediğini söyleyen Demir, 2020- 2023 yılları ortasında kentin yer hareketlerini tahlil ettiklerini tabir etti. Doç. Dr. Nusret Demir, şunları söyledi: “Biz sarsıntı ve yer hareketlerinin tahlilini yaptık fakat Antalya için öteki bir şey konuşmamız lazım. Biz yaptığımız çalışmada, yüksek çökme alanlarının, tarım alanları olduğunu gördük. Antalya’nın kuzey tarafında olan tarım alanlarında yüksek çökme gördük. Bu yaklaşık yılda 2 santimlik bir çökme. Öteki bölgelere nazaran bariz halde görülen bu çökmeleri hazırladığımız haritalarda işaretledik. Ayrıyeten orman yangınlarının meydana geldiği alanlarda biyokütle azalmasına bağlı yükseklik kaybı mevcut. Bu da bize şunu gösteriyor ki Antalya’daki en kıymetli sorun bu. Sarsıntı konuşacağımıza, tahminen bunu konuşmamız lazım. Zira iklim değişikliğiyle ilgili olarak Avrupa Uzay Ajansı’nın dataları var. Bu bilgilerde 2020 yılından itibaren çok yüksek sıcaklıklarla karşılaştığımızı görüyoruz. Bu da su sorunu ve kuraklığa neden olur. Bu açıdan Antalya için çalan alarm bu noktada karşımıza çıkıyor. Zelzeleyle ilgili yaptığımız tahliller de bize bunu söyledi.”

YUMUŞAK TABAN RİSKLİ

Antalya’nın çok verimli bir bölge olduğu, bu nedenle fazla tarım alanlarının bulunduğunu belirten Doç. Dr. Demir, bu durumun tıpkı vakitte daha fazla risk yarattığını söyledi. Doç. Dr. Demir, tarım alanlarının yumuşak taban yapısının sarsıntı dalgalarını geçirgenlik açısından riskli olduğunu kaydetti. Tarım alanlarının imara açılmasının tartışılmasına da dikkati çeken Doç. Dr. Nusret Demir, bunun çok büyük bir risk olacağını vurguladı.

‘DALGALI DENİZDE GİDECEK GEMİYE SAHİP OLMALIYIZ’

Depremi dalgalı bir denize benzeten Doç. Dr. Demir, “Biz dalgalı bir denize gemi çıkardık diye düşünmeliyiz. Hasebiyle o dalgalı denizde hareket edecek gemiye sahip olmamız lazım” diye konuştu. Binaların zelzele konusunda kıymetli bir etken olduğunu vurgulayan Demir, binaların yönetmeliklere uygun formda yapılmasına gerektiğini söyleyerek, “İşte o vakit dalgalı denizde hayatta kalabiliyoruz. Japonya bunu yıllardan beri yapıyor. Çok klişe bir örnek fakat durum budur” dedi. Antalya’daki binaların ayrıntılı tahlilinin yapılması gerektiğini kelamlarına ekleyen Doç. Dr. Nusret Demir, 1999 yılında yaşanan zelzeleden sonra mevcut yönetmeliğin uygunlaştırıldığını söz ederek, “Belki 2000 yılından evvelki birtakım binaları müteahhit çok uygun yapmıştır. Bina eski diye makus demek de çok adil olmayacaktır lakin en azından yeni yapılacak olan binaları çok uygun yapmalıyız” dedi.

İSTANBUL’DA DA ÇALIŞMALAR YAPILIYOR

‘MARMARA FAYI, YILDA 2,5 SANTİM KAYMA SURATINA SAHİP’

Danışmanlık hizmeti verdikleri, ABD’de bulunan şirketten jeofizik yüksek mühendisi Volkan Sevilgen’in de hususla ilgili değerlendirmesini paylaşan Doç. Dr. Demir, şunları ifade etti: “Volkan Sevilgen’in değerlendirmesine nazaran; Marmara fayı, sağ yanal doğrultu atımlı bir fay olup yılda yaklaşık 2,5 santim kayma suratına sahip. İstanbul, Marmara fayına 15 kilometre uzaklıkta bulunması nedeniyle nispeten inançlı bir uzaklıkta. Lakin İstanbul, 1960’lardan itibaren yaşanan büyük büyüme patlaması sırasında yapı kodlarına uyulmaması nedeniyle bugün çok savunmasız durumda. 23 Nisan 2025 sarsıntısı, İstanbul’un zelzele riskini bir sefer daha gündeme getirdi. Bu zelzele tek başına büyük hasara neden olmasa da bölgenin sismik aktivitesinin devam ettiğini ve gelecekteki büyük zelzele riskinin ciddiyetle ele alınması gerektiğini hatırlatıyor. Kentin sarsıntıya hazırlık durumunun güzelleştirilmesi, yapı stokunun güçlendirilmesi ve erken ikaz sistemlerinin geliştirilmesi kritik kıymete sahiptir.”

About The Author

admin

See author's posts